Błotniak Łąkowy

Wygląd
Rozmiary i ubarwienie wyróżniają go spośród innych gatunków błotniaków. Jest najmasywniejszy, ma najdłuższe i najszersze skrzydła, co powoduje, że wielkością przypomina myszołowa. Jest jednak od niego smuklejszy oraz ma typową dla błotniaków sylwetkę w locie (skrzydła uniesione w szerokie V). Samica jest brunatna z żółtopłowym rozjaśnieniem wierzchu głowy, gardłem i przednim brzegiem skrzydła. Samce maja radzwobrązowy brzuch i nogawice, jasnożółtą pierś oraz głowę z ciemnobrunatnymi kreskami, skrzydła szare, na końcach czarne. Ogon jest jasnoszary. Grzbiet i okolice łopatek ciemnobrunatne. Młode ptaki przypominają samice, są ciemnobrunatne z rdzawożółtym rozjaśnieniem wierzchu głowy i podbródkiem.

Długość ciała: 48-56 cm
Rozpiętość skrzydeł: 110-140 cm
Masa ciała: samice ok. 540-800 g, samce ok. 405-667 g

Występowanie i liczebność
Najliczniejszy gatunek błotniaka w Europie. Większość europejskiej populacji zasiedla Europę wschodnią oraz północną połowę Europy środkowej. W Polsce nieliczny, lokalnie średnio liczny gatunek lęgowy obszarów niżowych kraju. Jego liczebność jest szacowana na 8000-10000 par (MPD). Błotniaki stawowe gniazdują niemal równomiernie na obszarze całego kraju.

Siedlisko
Tak jak inne błotniaki zasiedla tereny otwarte, głównie na nizinach, a unika gór. Gniazda buduje w gąszczu zeszłorocznych trzcinowisk lub pałek rosnących wokół zbiorników wodnych (rzeki, jeziora, zbiorniki retencyjne, stawy rybne), na torfowiskach z zaroślami wierzbowymi oraz coraz częściej w krajobrazie rolniczym, w niewielkich kilkuarowych oczkach wodnych, a nawet na polach w uprawach zbóż i rzepaku.

Rozmnażanie
Dojrzałość płciową osiągają w 2-3 roku życia. Tak jak u pozostałych błotniaków wysiadywanie rozpoczyna się od pierwszego lub drugiego jaja, tak więc pisklęta wykluwają się w kilkudniowych odstępach. Już w wieku ok. 35 dni młode opuszczają gniazdo, najpierw na piechotę, ale trzymają się w jego pobliżu.

Pożywienie
Jego ofiarą padają najczęściej młode ptaki i drobne ssaki. W okresie masowych pojawów norników lub gryzoni (zazwyczaj co 4-5 lat), zwierzęta te staja się głównym składnikiem diety. W niewielkiej ilości zjada również żaby, gady oraz ryby.

Polowanie
Błotniak stawowy poszukuje pożywienia lecąc nisko nad trzcinowiskami, nadwodnymi zaroślami, nad powierzchnią wody lub sąsiadującymi z wodami polami i łąkami. Często zawisa w powietrzu wypatrując zdobyczy, poczym zapada w gąszcz trzcin lub innej roślinności.

Migracja
Tak jak pozostałe gatunki odbywa dalekie wędrówki na zimowiska do Afryki na południe od Sahary. Część osobników zimuje w Europie południowo-zachodniej oraz w rejonie Morza Śródziemnego. Na lęgowiska w Europie środkowej powraca od połowy marca do końca kwietnia, a na zimowiska odlatuje od połowy sierpnia.

Zagrożenia
Na lęgowiskach degradacja siedlisk lęgowych (np. osuszanie terenów bagiennych, wypalanie roślinności szuwarowej), jak również zmiany zachodzące w krajobrazie rolniczym – terenach żerowiskowych. Ponadto nielegalne odstrzały i wykładanie trutek na stawach rybnych. Na zimowiskach w Afryce degradacja siedlisk oraz stosowanie pestycydów.

Status ochronny:
Gatunek objęty ochroną ścisłą, wymagający ochronny czynnej. 
Kategoria IUCN: LC (gatunek niższego ryzyka)
Dyrektywa Ptasia UE: załącznik I
Konwencja Berneńska: załącznik II
Konwencja Bońska: załącznik II