Znakowanie ptaków

Znaczki skrzydłowe

W roku 2015 przystąpiliśmy do koordynowanego przez kolegów z Francji programu znakowania dorosłych błotniaków łąkowych znaczkami skrzydłowymi http://circus.odns.fr/index.php. Znaczki skrzydłowe zakładane są tylko na ptaki dorosłe! Kombinacja kolorów na dwóch znaczkach (na każdym są dwa lub jeden kolor) tworzą niepowtarzalny, indywidualny, czteroliterowy kod, który umożliwia identyfikacje każdego osobnika.

  • Widok od góry.

  • Kolory (ich kody) stosowane na znaczkach skrzydłowych.

Indywidualny kod tworzy kombinacja kolorów (w użyciu jest ich 10). Kod składa się z 4 liter/symboli pochodzących od francuskich nazw kolorów (oprócz białego). Są to: W – biały, J (jaune) – żółty, O (orange) – pomarańczowy, F (fuchsia) – różowy, R (rouge) – czerwony, P (pistache) – pistacja, V (vert) – zielony, B (bleu) – niebieski, M (marine) – granatowy, N (noir) – czarny

Jak odczytać kod

Kod odczytujemy od lewego skrzydła do prawego (widok z góry ptaka). Jeżeli na znaczku skrzydłowym są dwa kolory to jako pierwszy jest ten na górze. Przykładowo na powyższej rycinie mamy kod OWJB (pomarańczowy-biały-zółty-niebieski).

Po co zakładamy znaczki skrzydłowe?

Znaczki skrzydłowe są widoczne z dużej odległości, dzięki czemu znacznie łatwiej je odczytać (nawet u lecącego ptaka) i zidentyfikować obserwowanego osobnika. Liczba odczytów jest znacznie większa niż w przypadku kolorowych obrączek! Dzięki znakowaniu chcemy dowiedzieć się jaka jest powracalność ptaków dorosłych na stanowiska lęgowe oraz jakie są kierunki przemieszczania się osobników między populacjami.

  • Samiec ze znaczkami o kodzie ONOB. Fot. D. Krupiński

  • Samica ze znaczkami o kodzie OJBO. Fot. D. Krupiński

  • Samiec ze znaczkami o kodzie ONPP. Fot. D. Krupiński

  • Samica ze znaczkami o kodzie OWBB. Fot. D. Krupiński

  • Samica ze znaczkami o kodzie OWPW. Fot. D. Krupiński

  • Samiec ze znaczkami o kodzie ONWO. Fot. D. Krupiński

Zgłoś obserwacje

Jeżeli obserwowałeś błotniaka łąkowego ze znaczkami skrzydłowymi, prosimy zgłoś obserwacje koordynatorowi programu w Polsce (dominik@bocian.org.pl). Można to zrobić za pomocą polskiej nakładki formularza na stronie http://circus.odns.fr/index.php 

  • Formularz obserwacji http://circus.odns.fr/index.php

Rezultaty

W 2015 r. oznakowaliśmy 67 ptaków, z tego 30 na Południowym Podlasiu (powiat bialski, radzyński, łukowski, siedlecki, łosicki, sokołowski) oraz 37 na Opolszczyźnie. W roku 2016 ptaki były znakowane tylko na Południowym Podlasiu (39 osobników) przez to ich liczba była mniejsza niż w 2015 r. Udało się odczytać 13 ptaków (19% wszystkich oznakowanych w 2015 r.), z tego 3 na Opolszczyźnie, 9 na Południowym Podlasiu i 1 na Węgrzech.

  • Samica z odczytanymi znaczkami (kod OPWR)

  • Samiec z odczytanymi znaczkami (kod OJFF)

  • Samiec z odczytanymi znaczkami (kod OJPN)

  • Samiec z odczytanymi znaczkami (kod OJPN)

  • Samica z odczytanymi znaczkami (kod ONJW)

  • Samiec z odczytanymi znaczkami (kod ONFP)

Rok

Liczba oznakowanych ptaków

Liczba ptaków z odczytanymi znaczkami

2015

67

7*

2016

39

13 (19%)

Razem

106

 

* odczytane w innym miejscu oraz przez inną osobę niż obrączkarz

Kolorowe obrączki

Błotniaki łąkowe znakujemy w Polsce pomarańczowymi obrączkami od 2005 r. Na każdej obrączce znajduje się kombinacja liter i cyfr koloru czarnego. W innych krajach stosuje się odmienne kolory obrączek np. w Holandii kolor żółty, w Danii niebieski, a w Niemczech czerwony i zielony. Zakładamy zawsze dwie obrączki: ornitologiczną (metalowa) oraz pomarańczową (plastikowa). Znakowanie kolorowymi obrączkami umożliwia i ułatwia identyfikację osobników. Kolorowa obrączka jest bardziej widoczna, dzięki czemu można ją dostrzec i odczytać przy pomocy lunety z odległości ok. 100 m. Obrączki ornitologiczne (metalowe) można odczytać tylko w momencie ponownego schwytania ptaka lub znalezienia martwego osobnika. Od roku 2015 pomarańczowe obraczki zakładane są tylko na pisklęta. Ptaki dorosłe znakowane są znaczkami skrzydłowymi (dwa znaczki z kombinacją kolorów).

  • Obrączki z kodem alfanumerycznym. Fot. Dominik Krupiński

  • Zaobrączkowane pisklęta. Fot. Dominik Krupiński

  • Młody z obrączką C85. Fot. Andrzej Łukijańczuk

  • Samica z obrączką P36. Fot. Dusan Boucny

  • Samiec z obrączką A33. Fot. Dusan Boucny

  • Samica z obrączką P00. Fot. Dusan Boucny

  • Samiec z obrączką P08. Fot. Dusan Boucny

  • Samica z obrączką B06. Fot. Ben Koks

Jeżeli znajdziesz ptaka z obrączką, skontaktuj się z nami lub ze Stacją Ornitologiczną MiIZ PAN, podając następujące dane:

  • tekst i numer wytłoczony na obrączce (jeśli ptak jest martwy, dołącz obrączkę),
  • datę znalezienia, schwytania lub obserwacji,
    miejsce znalezienia, schwytania lub obserwacji,
  • stan ptaka w chwili znalezienia (np. zdrowy, ranny, martwy świeży, martwy w rozkładzie),
  • przyczynę śmierci lub zranienia ptaka, jeśli można ją określić,
  • los ptaka po schwytaniu (np. wypuszczony, przetrzymany do następnego dnia),
    gatunek ptaka, jeśli można określić,
  • imię, nazwisko i adres kontaktowy znalazcy.

Kontakt
Stacja Ornitologiczna MiIZ PAN
ul. Nadwiślańska 108, 80-680 Gdańsk 40
tel. (085) 308-07-59, e-mail: tomek@miiz.waw.pl

Obserwacje można zgłosić wypełniając formularz w systemie POLRING. Stacja potwierdza otrzymaną wiadomość powrotną i zawiadamia o okolicznościach zaobrączkowania stwierdzonego ptaka.